Guido Gezelle

Guido Gezelle (1830 – 1899) is de beroemdste Vlaamse dichter uit de negentiende eeuw. Behalve dichter was hij ook priester.

Guido Gezelle werd vooral beroemd door zijn natuurpoëzie.


Levensloop Guido Gezelle

In 1830 werd Guido Gezelle geboren in Brugge. Van zijn vader, die hovenier was, erfde hij zijn liefde voor de natuur. Van zijn introverte en zeer gelovige moeder erfde hij zijn liefde voor god. In 1854 werd Guido Gezelle tot priester gewijd.

Gedurende de eerste tien jaren van zijn priesterschap was Guido Gezelle leraar aan verschillende scholen: het Klein Seminarie van Roeselare (1854 - 1860), het Engels College in Brugge (1860 - 1861) en het Seminarium Anglo-Belgicum (1861 - 1865).

Guido Gezelle in 1860
Guido Gezelle in 1860

De langste periode van zijn priesterschap was Guido Gezelle onderpastoor. Eerst was hij een aantal jaar onderpastoor van de Sint-Walburgakerk in Brugge (1865 - 1872). Daarna werkte hij als onderpastoor van de O.L. Vrouwekerk te Kortwijk (1872 - 1889). Naast zijn taken als onderpastoor zou hij in deze periode ook veel publiceren en richtte hij een nieuw tijdschrift op 'Rond den Heerd'.

Beeldmerk van het Vlaamse tijdschrift Rond den Heerd
Beeldmerk van het Vlaamse tijdschrift Rond den Heerd

In 1890 richtte Guido Gezelle nog een tijdschrift op: Biekorf. Dit Vlaamse tijdschrift bestaat nog steeds. Guido Gezelle was zelf de eerste hoofdredacteur, maar na een aantal jaar zou hij deze taak overdragen. Aan het eind van zijn leven trok Guido Gezelle zich steeds meer terug uit het maatschappelijk leven. Hij stierf op 27 november 1899.

Guido Gezelle op oudere leeftijd.
Guido Gezelle op oudere leeftijd.

Het werk van Guido Gezelle

Naast natuurpoëzie en religieuze gedichten schreef Guido Gezelle ook hekelgedichten, populair wetenschappelijke artikelen en journalistiek werk. Daarnaast heeft hij een aantal literaire vertalingen gedaan.

Voor zijn poëzie gebruikte Guido Gezelle de taal waarin hij was opgegroeid en die hij overal om zich heen hoorde: het West-Vlaams. Destijds werd door de literaire elite een beetje neergekeken op poëzie in de volkstaal. Daardoor duurde het vrij lang voordat zijn gedichten ook buiten West-Vlaanderen de waardering vonden die zij verdienden. Pas aan het einde van zijn leven, werd het werk van Guido Gezelle ook buiten West-Vlaanderen steeds bekender.

Gedurende zijn hele leven zou Guido Gezelle gedichten schrijven, maar in sommige periodes was de productie groter, dan in andere. Zijn literaire productie kende dan ook opvallende golfbewegingen.

Tegenwoordig wordt vooral de natuurpoëzie van Guido Gezelle nog veel gelezen. Meestal zitten in zijn gedichten over de natuur ook een religieuze lading, maar toch zijn deze gedichten ook voor niet-gelovige lezers zeer de moeite waard. Dit komt door de poëtische wijze waarop Guido Gezelle zijn natuurervaringen aan het papier weet toe te vertrouwen. Een mooi voorbeeld hiervan is zijn beroemde gedicht 'Het Schrijverke'.

Op de markt zijn verschillende bloemlezingen van Guido Gezelle verkrijgbaar, o.a.:

Aan de andere kant is het prozawerk van Guido Gezelle vrijwel niet meer verkrijgbaar. Uitzondering is de uitgave Guido Gezelle; Poëzie en proza (te koop bij Bol.com). Hierin staan naast veel gedichten ook een aantal interessante prozateksten van Guido Gezelle.

Voor wie meer wil weten over Guido Gezelle is de biografie Mijnheer Gezelle van M. van der Plas (te koop bij Bol.com) een absolute aanrader.


Gedichten van Guido Gezelle

De volgende gedichten van Guido Gezelle geven een aardig beeld van zijn poëtisch werk: