Joost van den Vondel

Joost van den Vondel (1587 – 1679) is de beroemdste Nederlandse dichter uit de Gouden Eeuw. Naast veel gedichten schreef hij ook een aantal toneelstukken.

De bijnaam voor Joost van den Vondel is 'de prins der dichters'.

Poëzie van Vondel

In zijn leven heeft Joost van den Vondel ontzettend veel geschreven. Naast zeer persoonlijke poëzie, zoals zijn gedicht Kinder-lyck, schreef Vondel ook religieuze gedichten en veel politiek getinte gedichten. Ten slotte schreef hij ook veel toneelstukken waarvan de bekendste zijn Gijsbrecht van Aemstel en zijn meesterwerk Lucifer.

De beste gedichten van Joost van den Vondel kenmerken zich door voelbare emotie. Omdat zijn persoonlijke gedichten meestal gaan over gestorven familieleden zitten in deze gedichten vaak veel verdriet, maar belangrijker is dat deze gedichten ook veel troost bieden.

In zijn beste politieke getinte gedichten zijn verontwaardiging en woede de overheersende emoties, zoals in zijn beroemde gedicht over de terechtstelling van Johan van den Oldenbarneveldt.

Gedichten van Vondel

De volgende gedichten geven een aardig beeld van de poëzie van Joost van den Vondel:

Publicaties van Vondel

De beroemdste gedichten van Vondel worden nog vaak herdrukt in verzamelbundels, zoals in de populaire uitgave Domweg gelukkig, in de Dapperstraat. Dit is een bloemlezing met de beroemdste gedichten uit de Nederlandse literatuur.

Verder vinden er met enige regelmaat herdrukken plaatsen van de bekendste toneelstukken van Joost van den Vondel. Het gaat hier om de Gijsbrecht van Amstel en om Vondels belangrijkste meesterwerk Lucifer.

Helaas zijn uitgaven met alleen gedichten van Joost van den Vondel zeldzaam. Gedichtenbundels van Vondel zijn op dit moment alleen tweedehands verkrijgbaar. Wij adviseren om hiervoor bij jouw lokale antiquariaat binnen te stappen of om een kijkje te nemen bij het tweedehands aanbod van Bol.com.

Een prachtig tweedehands boek met gedichten van Vondel is bijvoorbeeld de uitgave J. v. Vondels Poezy of Verscheide Gedichten (1682).

LEESTIP: Lucifer

Het toneelstuk Lucifer wordt tegenwoordig gezien als het belangrijkste werk van Joost van den Vondel.


Biografie Vondel

Zijn Brabantse ouders verhuisden in 1582 van Antwerpen naar Keulen. In deze Duitse stad werd vijf jaar later Joost van den Vondel geboren op 17 november 1587. In 1595 emigreerde het gezin opnieuw en ditmaal naar Nederland. De familie Vondel vestigde zich eerst in Utrecht, maar vanaf 1597 woonde Joost van den Vondel met zijn familie in Amsterdam.

In Amsterdam opende de familie Vondel in de Warmoestraat een winkel in zijde. Later nam Joost van den Vondel de zaak over. Dit was de belangrijkste bron van inkomsten voor Joost van den Vondel en zijn familie tot de zaak failliet ging rond 1654 en hij bleef zitten met enorme schulden. Daarna werkte Vondel tot 1668 als boekhouder bij de Stadbank van Lening. Hij stierf op 5 februari 1679 op 91-jarige leeftijd.

Gravure uit 1682 van Joost van den Vondel
Gravure uit 1682 van Joost van den Vondel gemaakt door Hendrik Bary.

Persoonlijk leven Vondel

In 1610 trad Joost van den Vondel op 23-jarige leeftijd in het huwelijk met Mayke de Wolff. Zij kregen samen vijf kinderen 1:

  • Joost junior (1612)
  • Anna (1613)
  • baby zonder naam (1618)
  • Saartje (1625)
  • Constantijntje (1632)

Het leven van Joost van den Vondel kent veel persoonlijk drama. Om te beginnen begroef Joost van den Vondel in 1618 een kind waarvan verder geen gegevens bekend zijn. De echte ellende begon echter pas ruim een decennium later, want in 1632 of 1633 overleed zijn pasgeboren zoontje Constantijn en in 1633 stierf vervolgens ook zijn achtjarige dochter Saartje (ook wel bekend als Sarah of Sara). Ten slotte overleed in 1635 de vrouw van Joost van den Vondel.

Zoveel drama in zo'n korte periode leidde echter wel tot sommige van Vondels meest bekende gedichten. Vooral zijn gedicht over de gestorven baby Constantijn wordt nog steeds veel gelezen vanwege de enorme troost die uit dit gedicht straalt.

Later in zijn leven zou Joost van den Vondel ook zijn laatste twee kinderen verliezen, want in 1659 of 1660 kwam zijn zoon Joost junior om het leven tijdens een reis naar Indië en tenslotte overleed in 1675 zijn dochter Anna.

Boeken over Vondel