Gedicht Guido Gezelle: Het schrijverke

HET SCHRIJVERKE
(gyrinus natans)

O krinklende winklende waterding
met 't zwarte kabotseken aan,
wat zien ik toch geren uw kopke flink
al schrijven op 't waterke gaan!

Gij leeft en gij roert en gij loopt zo snel,
al zie 'k u noch arrem noch been;
gij wendt en gij weet uwe weg zo wel,
al zie 'k u geen oge, geen één.

Wat waart, of wat zijt, of wat zult gij zijn?
Verklaar het en zeg het mij, toe!
Wat zijt gij toch, blinkende knopke fijn,
dat nimmer van schrijven zijt moe?

Gij loopt over 't spegelend water klaar,
en 't water niet méér en verroert
dan of het een gladdige windje waar,
dat stille over 't waterke voert.

O Schrijverkes, schrijverkes, zegt mij dan, -
met twintigen zijt gij en meer,
en is er geen een die 't mij zeggen kan: -
Wat schrijft en wat schrijft gij zo zeer?

Gij schrijft, en 't en staat in het water niet,
gij schrijft, en 't is uit en 't is weg;
geen christen en weet er wat dat bediedt:
och, schrijverke, zeg het mij, zeg!

Zijn 't visselkes daar ge van schrijven moet?
Zijn 't kruidekes daar ge van schrijft?
Zijn 't keikes of bladjes of blomkes zoet,
of 't water, waarop dat ge drijft?

Zijn 't vogelkes, kwietlende klachtgepiep,
of is 'et het blauwe gewelf,
dat onder en boven u blinkt, zo diep,
of is het u, schrijverken zelf?

En 't krinklende winklende waterding,
met 't zwarte kapoteken aan,
het stelde en het rechtte zijne oorkes flink,
en 't bleef daar een stondeke staan:

"Wij schrijven," zo sprak het, "al krinklen af
het gene onze Meester, weleer,
ons makend en lerend, te schrijven gaf,
één lesse, niet min nochte meer;

wij schrijven, en kunt gij die lesse toch
niet lezen, en zijt gij zo bot?
Wij schrijven, herschrijven en schrijven nóg,
de heilige Name van God!"

Guido Gezelle (1830 – 1899)

BOEKEN VAN GUIDO GEZELLE

Over het gedicht

In de natuur ziet de dichter Guido Gezelle de hand van god. In veel van zijn natuurpoëzie zit daarom ook iets van een geloofsbelijdenis. Zijn gedicht 'Het Schrijverke' is daarvan wellicht het bekendste voorbeeld.

Illustratie gedicht Het Schrijverke van Guido Gezelle
In zijn gedicht Het Schrijverke noemt Guido Gezelle de keversoort Gyrinus natans. Echter Gyrinus natans (of Xenogyrinus natans) is al miljoenen jaren uitgestorven. Het is daarom waarschijnlijker dat de dichter zich heeft laten inspireren door de verwante soorten Gyrinus substriatus (afbeelding hierboven) of Gyrinus natator.