Wat is een klemtoon?

Definitie klemtoon

Een klemtoon is een klank in een woord of in een zin die bij het uitspreken meer nadruk krijgt, dan omliggende klanken.

Toelichting op de definitie klemtoon

Neem het woord ‘appel’. Als je deze hardop uitspreekt, dan zul je merken dat je de ‘ap-‘ met meer nadruk uitspreekt, dan de ‘-pel’. Dat kan je horen, omdat je de ‘ap-‘ net iets luider uitspreekt, dan de ‘-pel’. Met andere woorden: in het woord ‘appel’ ligt de klemtoon op de ‘ap-‘ en niet de ‘-pel’.

Ook binnen zinnen hebben sommige lettergrepen net iets meer nadruk dan andere. Neem de volgende zin: ‘De appel is groen.’ De opeenvolging van beklemtoonde en onbeklemtoonde lettergrepen in deze zin is als volgt: ‘De (geen klemtoon) ap- (wel klemtoon) -pel (geen klemtoon) is (geen klemtoon) groen (wel klemtoon).’

Dit is een tamelijk bewerkelijk manier om aan te geven welke lettergrepen een klemtoon hebben en welke niet. Daarom heeft men hiervoor een andere methode bedacht:

Door beklemtoonde lettergrepen te symboliseren door een halflang streepje (—) en een onbeklemtoonde lettergreep door een gebogen streepje (∪) kan je de afwisseling klemtoon / geen klemtoon schematisch weergeven. Deze schematische weergave plaatsen we direct onder de zin waar hij betrekking op heeft.

Dezelfde zin nemen wij weer als voorbeeld:

De appel is groen.
∪ — ∪ ∪ —

Welke rol spelen klemtonen in poëzie?

De opeenvolging van beklemtoonde en onbeklemtoonde lettergrepen binnen een gedicht noemen wij metrum. Het metrum bepaalt voor een groot deel het ritme van een gedicht. Om die reden is het belangrijk om te begrijpen wat een klemtoon is.


AANMELDEN NIEUWSBRIEF


DELEN VIA SOCIAL MEDIA? GRAAG!